نشانه شناسی نگاره های نجوم (قرن های 8 و 9هـ .ق)

موضوع این پژوهش «نشانه شناسی نگاره های نجوم(قرن های 8 و 9هـ .ق)» می باشد که در آن به مفاهیم و نظریات اصلی در علم نشانه شناسی، از جمله نظریه های «فردینان دوسوسور» و «چارلز سندرس پیرس» و دیدگاه نشانه شناسان متأخر اشاره شده است. در این پژوهش، به مفاهیم کلیدی نشانه شناسی همچون رابطه ی بین دال و مدلول و انواع نشانه های نمادین، شمایلی، نمایه ای و همینطور انواع دلالت های ضمنی و صریح و محورهای هم نشینی و جانشینی و در انتها دلالت های بینامتنی در نشانه شناسی تصویری و به طور اخص نگارگری پرداخته شده و در این میان به نقش این نظام های رمزگانی و چگونگی تولید معنا بر اساس این روابط، چه درون متنی و چه بینامتنی، توجه دارد . در بخش نگاره های نجوم به مقولاتی همچون خاستگاه، خصوصیات و جایگاه نگارگری و نجوم در ایران و باورها و اعتقادات گذشتگان در این زمینه پرداخته شده است. این پژوهش سعی دارد به نظام های نشانه ای که در دل متن های تصویری و به طور اخص نگاره های نجوم وجود دارند پرداخته و با بررسی این نظام ها در نگارگری ایرانی، مباحث نظری و نشانه شناسانه را در قالبی عملی به کار گیرد. به همین منظور 19 نگاره ی نجوم متعلق به قرن های 8 و 9 هـ.ق از کتب گلچین علمی مونس الاحرار ، گلچین اسکندر سلطان، کتاب الموالید و کتاب البلهان خوانش گردیده است. در نهایت با خوانش آثار،این نتیجه حاصل شد که مطالعات نشانه شناختی در تعبیر و تفسیر نگاره های نجوم، بسیار رهگشا می باشد. در تولید و دریافت معنای نگاره ها، رمزگان های متعددی دخیل هستند. نظام رمزگان این آثار، با توجه به روابط درون متنی و بینامتنی آن ها، معناپذیر و قابل خوانش می شوند، خوانشی دقیق تر و ژرف تر از معنای صریحی که بر اثر برخورد اولیه با اثر، در ذهن مخاطب نقش می بندد.